Jak długo można jeździć na dojazdówce – zasady bezpieczeństwa

Awaryjna wymiana koła to sytuacja, która może przytrafić się każdemu kierowcy. W większości współczesnych samochodów producenci rezygnują z pełnowymiarowego zapasu, oferując zamiast niego tzw. dojazdówkę. To mniejsza i lżejsza opona zaprojektowana tylko po to, by umożliwić bezpieczny dojazd do warsztatu lub wulkanizatora. Wielu kierowców nie zdaje sobie jednak sprawy, jak ograniczona jest jej funkcjonalność i jak ścisłe są zasady dotyczące jazdy na takim kole. Dlatego warto wiedzieć, jak długo można korzystać z dojazdówki, by uniknąć zagrożeń i nie narazić się na poważne konsekwencje.

Czym jest dojazdówka i jak różni się od standardowej opony

Dojazdówka to specjalny typ ogumienia, którego głównym celem nie jest zapewnienie komfortu jazdy, lecz jedynie możliwość tymczasowego poruszania się pojazdem po awarii standardowej opony. Już na pierwszy rzut oka różni się ona od klasycznego koła – jest węższa, ma inną konstrukcję bieżnika i często zamontowana jest na stalowej feldze o mniejszej średnicy. Ta odmienna budowa sprawia, że jej kontakt z nawierzchnią jest ograniczony, co przekłada się na mniejszą przyczepność i stabilność pojazdu.

Producent projektuje dojazdówki z myślą o minimalnej wadze i kompaktowych rozmiarach. Dzięki temu można je łatwo przechowywać w bagażniku i nie zajmują tyle miejsca, co pełnowymiarowy zapas. Należy jednak pamiętać, że nie nadają się do długotrwałej eksploatacji. W praktyce opona ta ma spełniać jedynie rolę tymczasowego rozwiązania – umożliwić przejechanie kilkunastu, maksymalnie kilkudziesięciu kilometrów w warunkach awaryjnych.

Dodatkowo różnice techniczne wpływają na prowadzenie samochodu. Jazda z dojazdówką wymaga większej ostrożności, szczególnie podczas hamowania i pokonywania zakrętów. W porównaniu z pełnowymiarową oponą zmienia się balans pojazdu, a układ ABS czy ESP może reagować inaczej. Wszystko to powoduje, że opona ta nie powinna być traktowana jako równoważna zamiennikowi standardowego koła.

Jak długo można korzystać z dojazdówki według przepisów i producentów

Producenci samochodów i opon jasno określają limity użytkowania dojazdówki. Najczęściej wskazują dwa podstawowe parametry – maksymalną prędkość oraz dystans, który można na niej pokonać. Typowe wartości to:

• prędkość ograniczona do 80 km/h (w niektórych modelach nawet do 50–60 km/h),

• maksymalny zasięg jazdy na poziomie 50–200 km, w zależności od producenta i konstrukcji koła.

Te ograniczenia wynikają z samej budowy dojazdówki – jej węższej powierzchni styku, niższego indeksu nośności oraz uproszczonej konstrukcji. Użytkowanie jej powyżej tych parametrów zwiększa ryzyko uszkodzenia opony, utraty przyczepności, a w skrajnych przypadkach – nawet wypadku. Warto też zauważyć, że informacje dotyczące dopuszczalnych wartości są zawsze umieszczone na samej oponie lub w instrukcji obsługi pojazdu.

Przepisy drogowe nie zawsze szczegółowo regulują kwestię długości jazdy na dojazdówce, jednak każdy kierowca zobowiązany jest do zachowania pełnej sprawności technicznej pojazdu. Oznacza to, że ignorowanie zaleceń producenta może być uznane za naruszenie obowiązku dbania o stan techniczny auta. W przypadku kontroli drogowej czy kolizji jazda na dojazdówce dłużej niż przewidziano może rodzić dodatkowe konsekwencje prawne i ubezpieczeniowe.

Zagrożenia wynikające z długotrwałej jazdy na dojazdówce

Jazda na dojazdówce przez dłuższy czas niż przewiduje producent niesie za sobą poważne ryzyko. Przede wszystkim wynika ono z ograniczeń konstrukcyjnych tego typu opony. Jej mniejsza szerokość powoduje, że powierzchnia styku z nawierzchnią jest znacznie węższa niż w przypadku standardowych kół. W praktyce oznacza to gorszą przyczepność, szczególnie na mokrej, śliskiej czy nierównej drodze. Zwiększa się także droga hamowania, a samochód staje się mniej stabilny podczas nagłych manewrów.

Długotrwałe użytkowanie dojazdówki prowadzi również do szybszego zużycia bieżnika. Materiały, z których jest wykonana, nie są dostosowane do intensywnej eksploatacji, a podwyższone obciążenia mogą prowadzić do przegrzewania opony. W efekcie rośnie ryzyko jej pęknięcia, co przy wyższej prędkości mogłoby skończyć się tragicznie. Kierowca musi także liczyć się z tym, że układ kierowniczy i zawieszenie pracują w nienaturalnych warunkach – jedna opona ma inną średnicę i parametry, co obciąża elementy pojazdu.

Nie można pominąć także kwestii ubezpieczeniowych. Jeśli dojdzie do wypadku lub kolizji, a biegli stwierdzą, że auto było użytkowane niezgodnie z zaleceniami producenta (np. zbyt długa jazda na dojazdówce), ubezpieczyciel może ograniczyć wypłatę odszkodowania. W praktyce oznacza to, że pozorna oszczędność i zlekceważenie zasad mogą skutkować poważnymi stratami finansowymi.

Najważniejsze zasady bezpieczeństwa podczas korzystania z dojazdówki

Aby ograniczyć ryzyko i korzystać z dojazdówki w sposób bezpieczny, kierowca powinien przestrzegać kilku podstawowych zasad:

• Zawsze sprawdzić w instrukcji samochodu i na samej oponie maksymalną dopuszczalną prędkość oraz dystans, jaki można przejechać.

• Prowadzić samochód płynnie i unikać gwałtownych manewrów – przyspieszania, hamowania czy ostrego skręcania.

• Nie przewozić nadmiernych ładunków, ponieważ dojazdówka ma mniejszy indeks nośności i może nie wytrzymać dodatkowego obciążenia.

• Jak najszybciej udać się do warsztatu lub wulkanizatora w celu wymiany na pełnowymiarową oponę.

• Regularnie kontrolować ciśnienie w dojazdówce, ponieważ zbyt niskie lub zbyt wysokie może zwiększyć ryzyko uszkodzenia.

Warto także pamiętać, że dojazdówka nie nadaje się do jazdy w trudnych warunkach drogowych, takich jak strome podjazdy, drogi gruntowe czy trasy szybkiego ruchu, jeśli wymagają one utrzymywania wysokiej prędkości. Opona ta najlepiej sprawdza się w ruchu miejskim, gdzie kierowca może spokojnie dotrzeć do najbliższego punktu serwisowego.

Świadome stosowanie się do tych zasad pozwala uniknąć wielu zagrożeń i sprawia, że dojazdówka spełnia swoją rolę – staje się awaryjnym rozwiązaniem, które daje czas na bezpieczne usunięcie usterki, ale nie zastępuje standardowych kół.

Więcej informacji na ten temat: mechanik Kobyłka.